Η ΦΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, 131 γερμανικές πόλεις βρέθηκαν στο στόχαστρο των συμμαχικών βομβαρδιστικών. Οι περισσότερες ισοπεδώθηκαν ολοσχερώς. Εξακόσιες χιλιάδες άμαχοι βρήκαν φριχτό θάνατο, ενώ επτάμισι εκατομμύρια Γερμανοί έμειναν άστεγοι.

Όταν το φθινόπωρο του 1997 ο W. G. Sebald παρουσίασε για πρώτη φορά τις διαλέξεις του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης με θέμα τις αεροπορικές επιδρομές κατά των γερμανικών πόλεων και την πενιχρή απήχησή τους στη λογοτεχνική κοινότητα της μεταπολεμικής Γερμανίας, το κύμα αντιδράσεων που προκάλεσε υπήρξε τεράστιο. Επισημαίνοντας την ανικανότητα μιας ολόκληρης γενιάς Γερμανών συγγραφέων να καταγράψουν και να εντυπώσουν στη μνήμη μας όσα αντίκρισαν με τα ίδια τους τα μάτια, ο Ζέμπαλντ φαίνεται πως άγγιξε μια πληγή της μεταπολεμικής λογοτεχνίας, η οποία παραμένει ανοιχτή ακόμα και σήμερα, μισόν αιώνα αργότερα. Με κρυστάλλινη διαύγεια ο Ζέμπαλντ αναλύει τα γεγονότα της επίμαχης εποχής και μέσα από εύστοχα παραδείγματα προβάλλει τη θέση ότι η γερμανική λογοτεχνία απέτυχε να αντιπαρατεθεί ανοιχτά στη φρίκη του ολέθρου, μέσα από τον οποίο ξεπήδησε η κατοπινή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία, υποστηρίζοντας συγχρόνως ότι για τους συγγραφείς της συγκεκριμένης περιόδου σημαντικότερος από τη νηφάλια αποτύπωση της πραγματικότητας υπήρξε ο επαναπροσδιορισμός της ταυτότητάς τους στη νεοσύστατημεταπολεμική κοινωνία.

Οι περισσότεροι συγγραφείς, ακόμα και οι καλοί, γράφουν για όσα μπορούν να γραφτούν...
Οι κορυφαίοι, όμως, γράφουν για όσα δεν μπορούν να γραφτούν... Σκέφτομαι, για παράδειγμα, την 'Αννα Αχμάτοβα, τον Πρίμο Λέβι, αλλά και τον W. G. Sebald.
The New York Times

Ο Ζέμπαλντ καταπιάνεται με την ανησυχητική δυσφορία μιας ολόκληρης κοινωνίας να αντιμετωπίσει την ωμή πραγματικότητα δεν περιγράφει απλώς τον όλεθρο που υπέστη το γερμανικό έθνος, αλλά εστιάζει σε μεγάλο βαθμό στη συνυπαιτιότητα του έθνους στην ίδια του την καταστροφή.
The Boston Sunday Globe

Μολονότι ο Ζέμπαλντ προσεγγίζει το θέμα του με απόλυτη ευαισθησία, όχι μόνο δεν αποφεύγει να περιγράψει με ωμότητα την ανθρωποσφαγή του άμαχου γερμανικού πληθυσμού, αλλά ούτε και παραλείπει να επικρίνει μια ολόκληρη γενιά συγγραφέων, οι όποιοι δεν τόλμησαν να αποτυπώσουν την εικόνα της κατεστραμμένης Γερμανίας. Το αποτέλεσμα είναι μια καθ' όλα ισορροπημένη ανάλυση αφενός της καταστροφής και αφετέρου της δυσφορίας των συγγραφέων απέναντι στα αληθινά γεγονότα της εποχής.
Booklist