Η ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ ΑΚΥΡΩΣΗ ΑΥΤΗΣ ΛΟΓΩ ΠΛΑΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ

Με την προκείμενη μελέτη αναλύονται ζητήματα που προέκυψαν από την πράξη και τα οποία μέχρι στιγμής δεν έχουν τύχει εκτενούς θεωρητικής επεξεργασίας. Μετά από ανάλυση των θέσεων της θεωρίας και της νομολογίας, επιχειρείται η επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν κατά την διαδικασία αποποίησης της κληρονομίας και ιδίως κατά την ακύρωση της πλασματικής αποδοχής της κληρονομίας λόγω πλάνης.

Το σύστημα κτήσης της κληρονομίας που εισάγεται στα άρθρ. 1846 επ. του ΑΚ έχει ως θεμέλιο την θέση του Γ. Μπαλή ότι «κατά κανόνα αι κληρονομίαι γίνονται δεκταί, η δε απόκρουσις κληρονομίας αποτελεί εξαίρεσιν». Έτσι θέτει ως κανόνα την άμεση και την εκ του νόμου, αυτοδίκαιη, κτήση της κληρονομίας από τον κληρονόμο. Παράλληλα παρέχει στον κληρονόμο το δικαίωμα της αποποίησης, το οποίο ρυθμίζει αναλυτικά. Στην σύχρονη όμως εποχή των μνημονίων η κοινωνική πραγματικότητα των υπερχρεωμένων περιουσιών μετέβαλε το ανωτέρω δεδομένο. Ήδη αυξάνονται οι περιπτώσεις στις οποίες οι κληρονόμοι δεν επιθυμούν την κληρονομία που τους επάγεται εκ του νόμου.

Αρχικά αναλύεται το σύστημα της αυτοδίκαιης κτήσης και συσχετίζεται με τα άλλα συστήματα τα οποία είχε την δυνατότητα να επιλέξει ο νομοθέτης. Στην συνέχεια θεμελιώνεται η ελευθερία αποποίησης και αναλύεται ειδικότερα το δικαίωμα αποποίησης. Ιδίως αναλύονται οι προϋποθέσεις της έγκυρης άσκησής του και οι έννομες συνέπειες αυτής. Μια συνέπεια της παράλειψης ή της μη έγκυρης άσκησης της αποποίησης αποτελεί και η πλασματική αποδοχή της κληρονομίας. Η εν λόγω έννομη συνέπεια ερευνάται ειδικότερα τόσο ως προς την νομική της φύση όσο και ιδίως ως προς την δυνατότητα της ακύρωσής της λόγω πλάνης. Στο ζήτημα της ακύρωσης της πλασματικής αποδοχής λόγω πλάνης παρατίθεται η κρατούσα στην θεωρία και την νομολογία γνώμη καθώς και η προτεινόμενη, σύμφωνη με το σύστημα του ΑΚ, ερμηνεία της έννοιας της πλάνης. Παράλληλα αναπτύσσονται τα επί μέρους ζητήματα που ανακύπτουν κατά την άσκηση της αγωγής περί ακύρωσης.

Πρόκειται για ένα πολύτιμο βοήθημα τόσο για τον δικηγόρο της πράξης όσο για τον θεωρητικό του δικαίου που αναζητά λύσεις σε δυσχερή ζητήματα του Αστικού Δικαίου.