ΦΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Ίσως δεν είναι απόλυτα σωστό να χαρακτηρίσουμε το βιβλίο αυτό ιστορικό μυθιστόρημα. Ο συγγραφέας έψαξε αρκετά τις ιστορικές πηγές για τα ταραγμένα χρόνια του Μακεδόνικου Αγώνα (1904-1908), τόσο τις επίσημες όσο και τις λιγότερο επίσημες, τις ελληνικές και τις όχι και τόσο ελληνόφρονες. Παρακολουθώντας με επιμονή τις καταγεγραμμένες πράξεις ενός χαμένου στον χρόνο συγγενούς του, παραδίδει ένα έργο που δεν απέχει πολύ απ' το να χαρακτηριστεί δραματοποιημένη ιστοριογραφία. Στις σελίδες του έχουν θέση κορυφαία γεγονότα της εθνικής συλλογικής μνήμης, όπως ο θάνατος του Παύλου Μελά, αλλά και στρατιωτικές επιχειρήσεις που δεν είναι γνωστές σε πολλούς, όπως ο γάμος στο Ζέλενιτς ή η αιματηρή επέμβαση στη Ζαγορίτσανη.

Χωρίς σε καμία περίπτωση να ωραιοποιεί καταστάσεις ή γεγονότα, δίνει κάποιες φορές με γλαφυρό τρόπο ανατριχιαστικές σκηνές που με βάση τα σημερινά ''εκλεπτυσμένα'' ήθη θα χαρακτηρίζονταν εγκλήματα πολέμου. 'Αλλοι καιροί, άλλα ήθη. Δεν υπάρχουν εδώ άγγελοι και δαίμονες, δίκαιο ή άδικο μόνο σκληροί, κάποτε απάνθρωποι άντρες αποφασισμένοι να πετύχουν με κάθε τίμημα τον σκοπό τους, την εξόντωση του αντιπάλου. Μόνο πόλεμος και η ατελείωτη φρίκη του. Λίγος είναι ο χρόνος που μένει για δεύτερες σκέψεις, και φυσικά ούτε λόγος για μεταμέλεια. Το ψυχογράφημα του καπετάν Γιάννη δεν θα προβλημάτιζε επί μακρόν έναν ψυχολόγο. Ο καπετάνιος ήταν ο ορισμός αυτού που λέμε λίγο χυδαία ''σκυλί του πολέμου''.

Με λίγα λόγια, δεν κρατάτε στα χέρια σας ένα βιβλίο για τους νεκρούς ήρωες, αλλά για τους ζωντανούς πολεμιστές που έκαναν τη ''βρόμικη δουλειά''.

Το αναπάντεχο τέλος είναι απ' αυτά που γράφει μόνο η ζωή, τέτοιο που κανενός συγγραφέα η φαντασία δεν μπορεί να συλλάβει.