ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

Στο ερώτημα της μικρής Αφροδίτης, η οποία ως ένας μικρός Thomas Nagel ρωτά: «πώς είναι να είσαι ο άλλος, πώς είναι να είσαι εσύ» και στην ταυτόχρονη διαπίστωσή της ότι «αυτό είναι κάτι που δεν μπόρεσα ποτέ να καταλάβω» ίσως θα πρέπει να απαντήσουμε ότι δεν πρόκειται ποτέ να το καταλάβει, αλλά και ότι δεν είναι απαραίτητο να το καταλάβει.

Ακόμη και στην περίπτωση που φτάσει κανείς στο σημείο να προσδιορίσει με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο παράγεται η υποκειμενική εμπειρία, εάν εντοπίσει τα νευρωνικά εκείνα κέντρα ή τους νευρωνικούς μηχανισμούς οι οποίοι ευθύνονται για αυτή ή/και να κατασκευάσει ένα τεχνητό σύστημα το οποίο θα έχει τη δυνατότητα αναστοχασμού σε τρέχουσες ή προηγούμενες εμπειρίες του, αυτό δεν σημαίνει ότι θα μπορέσει να βιώσει ο ίδιος ή το υποθετικό τεχνητό σύστημα μία εμπειρία με τρόπο παρόμοιο με τον οποίο τη βιώνει κάποιος άλλος. Αυτό γιατί οι προηγούμενες εμπειρίες και μνήμες, τα κίνητρα, η προσωπικότητα, οι συγκινήσεις τις οποίες κάθε φορά θα βιώνει ο επιστήμονας αυτός ή το τεχνητό σύστημα, και οι οποίες «χρωματίζουν» την υποκειμενική του εμπειρία, θα παραμένουν διαφορετικές.

Στην περίπτωση, μάλιστα, που με έναν μαγικό τρόπο μπορεί κάποιος, ή και όλοι μας, να αποκτήσουμε τις δυνάμεις του μυθολογικού μάγου Τειρεσία, ο οποίος ακολουθώντας τις διαταγές του Δία μεταμορφώθηκε σε γυναίκα, προκειμένου να απαντήσει στην απορία του Δία «πώς είναι να είσαι γυναίκα», τότε μπορεί να κατανοήσουμε για κάποιες στιγμές πώς είναι να είσαι ο άλλος, αλλά ταυτόχρονα θα έχουμε καταλύσει το εγώ του άλλου, την ατομικότητά του. Αυτό είναι τελικά το μυστήριο το οποίο θέλουμε να διαλευκάνουμε.