ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΠΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΕΙΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΟΠΩΝ

Σε μια περίοδο που η προοπτική μιας συνολικής κλιματικής αλλαγής και οι κίνδυνοι ανόδου της θερμοκρασίας και ξήρανσης ορισμένων περιοχών γίνονται συγκεκριμένοι, η διαχείριση των ερημικών περιοχών αποκτά επείγοντα χαρακτήρα. Η ερημοποίηση είναι ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο φαινόμενο και, όπως προκύπτει από την ανάγνωση των κειμένων του παρόντος τόμου, υπάρχουν στενοί δεσμοί και πολλαπλές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε κλιματικούς, γεωδυναμικούς, βιολογικούς και ανθρώπινους παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση του φαινομένου. Αλλά και δύσκολα μπορεί να οριστεί και να καταγραφεί. Για τους τοπικούς πληθυσμούς των γεωργών και κτηνοτρόφων που ζουν στις περιοχές που φθίνουν δημογραφικά, εκφράσεις όπως «ρήμαξε ο τόπος» ή «αγρίεψε το μέρος» υποδηλώνουν την οπτική της τοπικής κοινωνίας, που βιώνει το γεγονός ως κοινωνική απερήμωση και υποχώρηση του τοπικού πολιτισμού απέναντι στην άγρια φύση.

Η έκδοση αυτού του τόμου αποτελεί μια συνειδητή επιλογή μονοεπιστημονικών εργασιών. Οι διαφορετικές οπτικές γωνίες στην προσέγγιση της ερημοποίησης, ως τυπικό προϊόν των σχέσεων κοινωνίας και φύσης, προσφέρουν έναν πλούτο απόψεων και εξαναγκάζουν τις επιμέρους αναλύσεις σε ανοίγματα και σε διαρκή αμφισβήτηση. Τα περιλαμβανόμενα στον τόμο κείμενα επιτρέπουν στους αναγνώστες να ανακαλύψουν πού οι αναλύσεις των διαφορετικής επιστημονικής κουλτούρας συγγραφέων διασταυρώνονται και πού διαφοροποιούνται. Σε μια εποχή διαρκούς αμφισβήτησης των επιστημονικών βεβαιοτήτων και της ανόδου του σχετικισμού, η δυνατότητα παράθεσης πολλαπλών και διαφορετικών, αλλά ισοδύναμων μεταξύ τους, ερμηνειών προσφέρει μια νέα δυναμική για τη μελέτη της ερημοποίησης.