ΔΙΩΝ ΑΠΑΝΤΑ 6

Λόγοι 32-35:Προς Αλεξανδρείς, Ταρσικός Α'-Β', Εν Κελεναίς της Φρυγίας

O λόγος Προς Αλεξανδρείς εκφωνείται από τον Δίωνα σε μια συνέλευση του λαού της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, η οποία λαμβάνει χώρα στο θέατρο της πόλης. Ο σκοπός για τον οποίο εκφωνείται δεν είναι γνωστός, όμως από την έκταση του λόγου και από την ασυνήθιστη προσοχή με την οποία τον παρακολουθεί ο λαός της Αλεξάνδρειας, ο οποίος εκείνη την εποχή δεν φημιζόταν για τη πειθαρχία και τη σοβαρότητά του, φαίνεται ότι ο Δίων ήταν φορέας κάποιας σημαντικής αποστολής. Ο λόγος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί αναφέρεται σε περιστατικά της πολιτικής και πνευματικής ζωής της πόλης τα οποία μας είναι παντελώς άγνωστα από οποιαδήποτε άλλη πηγή.

Ο Ταρσικός Α΄, ο οποίος είναι κατά βάση επιδεικτικός, κινείται στα όρια μεταξύ της σοφιστικής επίδειξης και της ηθικής φιλοσοφικής διατριβής. Εκφωνήθηκε κατά πάσα πιθανότητα στο θέατρο της Ταρσού, της μεγαλύτερης πόλης της Κιλικίας της Μικράς Ασίας, όπου οι πολίτες είχαν προσκαλέσει τον Δίωνα να επιδείξει το ρητορικό του τάλαντο. Για την επίδειξη αυτή ο ρήτορας επιλέγει ένα φαινομενικά ευτελές και κωμικό θέμα, το οποίο εντούτοις ο ίδιος θεωρεί ότι έχει σοβαρές ηθικές διαστάσεις και αποτελεί ένδειξη ηθικής έκλυσης και κατάπτωσης της πόλης. Το θέμα αυτό ήταν ένας περίεργος ήχος που παρήγαν οι πολίτες της Ταρσού με τα ρουθούνια τους στις μεταξύ τους συζητήσεις και κοινωνικές συναναστροφές.

Με τον Ταρσικό Β' βρισκόμαστε μπροστά σε έναν εντελώς διαφορετικό λόγο, συμβουλευτικό αυτή τη φορά, του οποίου ο τόνος είναι εντελώς διαφορετικός από τον Α', αποτέλεσμα πιθανώς μιας άλλης επίσκεψης του Δίωνα στην ίδια πόλη. Έτσι, ενώ στον Ταρσικό Α΄ ο ρήτορας προσκαλείται από το κοινό να μιλήσει, στον Ταρσικό Β' παίρνει με δική του πρωτοβουλία τον λόγο, κομίζοντας στον λαό της Ταρσού ένα μήνυμα, πιθανώς ως απεσταλμένος του αυτοκράτορα.

Ο λόγος Εν Κελαιναίς της Φρυγίας ανήκει στο είδος των επιδεικτικών λόγων και κινείται και αυτός, όπως και ο Ταρσικός Α', στα όρια μεταξύ της σοφιστικής φλυαρίας και της ηθικής φιλοσοφικής διά-λεξης. Εκφωνήθηκε στις Κελαινές, μια μεγάλη πόλη της Φρυγίας κοντά στις πηγές του ποταμού Μαίανδρου και σημαντικό σταυροδρόμι διαφόρων εμπορικών δρόμων. Οι περιστάσεις υπό τις οποίες εκφωνήθηκε δεν είναι γνωστές, φαίνεται όμως ότι το ακροατήριό του είναι ένα πλήθος περιέργων που συγκεντρώθηκε πιθανώς στο θέατρο είτε για διασκέδαση είτε σε κάθε περίπτωση για κάποιον ανεπίσημο λόγο. Ο βασικός σκοπός του λόγου είναι ηθικός. Ο ρήτορας απευθύνει στους κατοίκους την παραίνεση να μη θεωρούν την εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων ενδεικτική του χαρακτήρα τους.