ΒΑΡΝΑΒΑΣ ΚΑΛΟΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΔΕΤΟ

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΑΤΑ

Ο Βαρνάβας Καλοστέφανος είναι η δεύτερη σοβαρή μυθιστοριογραφική προσπάθεια του Γιώργου Σεφέρη μετά τις Έξι νύχτες στην Ακρόπολη. Στο διάστημα που υπηρετεί ως πρέσβης στη Βηρυτό, ο Σεφέρης κάνει τρία αλλεπάλληλα ταξίδια στην Κύπρο, φθινόπωρο κάθε φορά των σημαδιακών χρόνων 1953, 1954 και 1955. Τον Δεκέμβριο του 1955 εκδίδει τη συλλογή Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν, τιτλοφορημένη από το 1962 Ημερολόγιο καταστρώματος γ'. Παράλληλα με τη σύνθεση των ποιημάτων που την απαρτίζουν, καταπιάνεται με τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος με τίτλο, εν τέλει, Βαρνάβας Καλοστέφανος και με κύριο άξονα την αγγλοκρατούμενη Κύπρο του 1953, το οποίο εγκαταλείπει, άγνωστο πότε ακριβώς και για ποιους λόγους.

Ο Σεφέρης αρχίζει να γράφει τον Βαρνάβα Καλοστέφανο στις 18 Αυγούστου 1954, ενώ δίνονταν ήδη για δημοσίευση ορισμένα από τα «κυπριακά» του ποιήματα. Η έκδοση της συλλογής Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν, τον Δεκέμβριο του 1955, δεν σταματά τον ποιητή από αυτή την πεζογραφική του προσπάθεια, κάτι που φαίνεται να το κάνει λίγο αργότερα η υπηρεσιακή του ανάμειξη στο Κυπριακό και η ραγδαία και δυσοίωνη εξέλιξη των γεγονότων.

Τα σχεδιάσματα του Βαρνάβα Καλοστέφανου, που συγκροτούν ένα ποικιλόμορφο και ατελές χειρόγραφο 138 σελίδων, μας δίνουν μια ιδέα της πλοκής που θα αποκτούσε το μυθιστόρημα. Μας δίνουν ταυτόχρονα το προνόμιο να παρακολουθήσουμε τον Σεφέρη στο συγγραφικό εργαστήρι του, με όλο τον πλούτο και την οργή που κρύβεται κάποτε στις γωνιές του.

Στην εισαγωγή της η Ναταλία Δεληγιαννάκη εξηγεί τις μεθόδους της φιλολογικής της εργασίας, ανιχνεύει τις πυκνές αναδρομές του χειρογράφου σε ιστορικά γεγονότα και φωτίζει την πλούσια διακειμενική του διάσταση, αναδεικνύοντας τις πολλαπλές αναφορές στην αγγλική λογοτεχνία και τη νεοελληνική γραμματεία.