ΑΝΑΧΩΡΑ(Η)ΣΗ

ΜΟΡΦΕΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Η ανά χείρας μελέτη εξετάζει, με τη χρήση των μεθοδολογικών εργαλείων της δομικής ανθρωπολογίας και της πολιτισμικής ιστορίας, τη συγκρότηση της ετερότητας στην καρδιά του βυζαντινού πολιτισμού, έχοντας ως άξονα το ζεύγος των εννοιών χώρα-α-να-χωρα(-η)τής. Αποτελεί ουσιαστικά τη συνέχεια της προηγούμενής μας με τον τίτλο Ο αντεστραμμένος Διόνυσος. Σχεδίασμα μιας σωματοθεωρίας ενός αλγαισθητικού αυτοκαταναγκασμού, Σμίλη, Αθήνα 2011. Η χώρα και ο ανα-χωρα(-η)τής απειλούν διαρκώς τόσο τον ορθό λόγο όσο και τη συμβολοποίηση της γλώσσας, βασική συνιστώσα της συγκρότησης ταυτοτήτων, ενισχύοντας τη ρήξη που υφίσταται ανάμεσα στο μητρικό σώμα και τη συνείδηση του εαυτού. Στο μέτρο που υπηρετούν, ως αμφίσημοι χώροι, τη λειτουργία της πρωτογενούς φύσης, η οποία αμφισβητεί το ρόλο της συνείδησης, απειλούν τους κόλπους της συμβολικής ολότητας του εαυτού, χάριν της οποίας ο τελευταίος δύναται να υπάρξει στο βαθμό που αποσχίζεται από την πρωτογένεια του μητρικού χάους.

Απέναντι στην αρχαϊκή κατάσταση που η χώρα και ο ανα-χωρα(-η)της ενσαρκώνουν ίσταται η συμβολική λειτουργία του πατρικού νόμου, ο οποίος συγκροτεί το πολιτισμικό υποκείμενο ως ταυτότητα. Χώρα και ανα-χωρα(-η)τής είναι οι έμπρακτες αποδείξεις μιας μη μορφικότητας, ασύμβατης ασφαλώς με την ορθολογική σύλληψη της πραγματικότητας, αλλά και η υποστασιοποίηση της αδυναμίας συγκρότησης νοήματος, με αναφορά σε προ-λογικές / προπολιτισμικές δομές. Έτσι, μέσω της χώρας και του ανα-χωρα(-η)τή εγείρεται μπροστά μας με τον πιο παραστατικό τρόπο η διπολικότητα των συνθηκών που σηματοδοτεί το πέρασμα από το ασυνείδητο στο συνειδητό εγώ, με άλλα λόγια η μεταγραφή της ανθρώπινης διάστασης από την πρωτογένεια της φύσης στη διεργασία της επινόησης και της κατασκευής συμβόλων και κανόνων και την ατελεύτητη διαδικασία συγκρότησης ταυτότητας.