ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ

Ότε δε κατά το έτος 1874 ο καθηγητής Jolly εξεγερμάνισε "Την γλώσσαν και την γλωσσικήν" ή "τα 12 Αναγνώσματα περί των γενικών αρχών της γλωσσικής" του Αμερικανού Whitney, έκρινε προσήκον ουχί να δικαιολογήση το επιχείρημα αυτού τούτο, αλλά μάλλον να εκφράση την απορίαν αυτού, διατί το βιβλίον δεν μετεφράσθη εις την Γερμανικήν πολύ πρότερον. Αν δε εν Γερμανία, τη πατρίδι της γλωσσικής επιστήμης, ηδύνατο να λεχθώσι ταύτα, νομίζω ότι πολύ δικαιότερον δύνανται και εν Ελλάδι. Και αληθώς τα Αναγνώσματα του Whitney δια τε την υγιά μέθοδον και την κριτικήν δεινότητα, δια την μεγάλην πρωτοτυπίαν και το πλήθος των γνώσεων του αοιδίμου συγγραφέως ευθύς άμα τη εκδόσει αυτών εκρίθησαν ως το άριστον των τέως εκδοθέντων περί των γενικών αρχών της γλωσσικής βιβλίων. Βραδύτερον η γλωσσική επί μάλλον και μάλλον επί της ψυχολογίας μάλιστα ερειδομένη κατέστη αληθώς πολύ εμβριθεστέρα και ηρμήνευσε τα γλωσσικά φαινόμενα εξ αυτών των εν τη ψυχή του ανθρώπου συμβαινόντων. Αλλ' ακριβώς δι' αυτό προσέλαβε και εσωτερικόν και δη κατά το μάλλον και ήττον απροσπέλαστον τοις αμυήτοις χαρακτήρα.